De EN-IEC 62368 opvolger van de EN-IEC 60950-1 en EN-IEC 60065
De EN-IEC 60950-1 wordt vervangen!
Er is jaren over gedaan maar vanaf 20 december 2020 zal de EN-IEC 60950-1 worden vervangen door de tweede editie van de EN-IEC 62368-1:2014 (Audio/video, informatietechnologie- en communicatietechnologie-apparatuur). Wel zijn direct een correctie en een amendement van kracht, respectievelijk de AC:2015 en de A11:2017. Inmiddels wordt alweer hard gewerkt aan een derde editie!
Twee normen gecombineerd
Eigenlijk worden met de komst van de tweede editie van de EN-IEC 62368-1 twee normen gecombineerd. Naast de EN-IEC 60950-1 (Apparatuur voor informatietechniek) wordt door deze norm namelijk ook de EN-IEC 60065 (Audio-, video- en soortgelijke elektronische toestellen) vervangen. Op deze manier vallen audio-, video-, kantoor en ICT-apparatuur, met een maximale voedingsspanning tot 600 V, nu onder één norm.
Let wel op dat de EN-IEC 60950-21 (Remote power feeding), EN-IEC 60950-22 (Equipment installed outdoors) en EN-IEC 60950-23 (Large data storage equipment) nog steeds geharmoniseerd zijn en voorlopig zullen blijven. De normcommissie voor de door-ontwikkeling van de EN-IEC 62368-1 is druk bezig om remote power feeding en daarmee de EN-IEC 60950-21 in de 3e editie te verwerken.
Oorspronkelijk stond de vervaldatum van de EN-IEC 60950-1 en EN-IEC 60065 op 19 juni 2019, maar omdat de impact van de ‘nieuwe’ norm behoorlijk groot is, is de vervaldatum 1.5 jaar opgeschoven.
Geharmoniseerde normen
De norm zelf is onder de Laagspanningsrichtlijn geharmoniseerd. Dit is te vinden in de Official Journal of the EU (OJEU 14/9/2018). Amendement 11 is echter niet geharmoniseerd.
Een ander probleem is dat de norm (nog) niet onder de Radio Equipment Directive (RED) is geharmoniseerd. Toepassing van een geharmoniseerde norm levert het zogenoemde vermoeden van overeenstemming. Er is ook een EN-IEC 62368-2 in het leven geroepen. Dit is geen norm maar een guidance document.
Scope
Naast de hiervoor genoemde gebieden zijn er ook een aantal groepen apparatuur uitgesloten. Hieronder vallen apparatuur voor gebruik buitenshuis (valt onder de EN-IEC 60950-22:2017), apparatuur voor vochtige omgevingen, apparatuur voor productie, transport of opslag alsmede generatoren, UPS-systemen en distributietransformatoren.
Risicogebaseerd
Het belangrijkste verschil met de oude normen is dat de EN-IEC 62368 meer risicogebaseerd is. Dit houdt in dat eerst een risicoanalyse moet worden uitgevoerd om de risico’s van een bepaald apparaat in kaart te brengen. Hierbij is gekozen voor de gevaar gebaseerde (hazard based) benadering, waarbij met name naar de overdracht van energie wordt gekeken. Een groot voordeel van deze benadering is dat de norm hierdoor meer generiek is geworden dan de EN-IEC 60950-1 of EN-IEC 60065. Nieuwe technologieën kunnen hierdoor eenvoudiger beoordeeld worden op veiligheid.
Energie
De norm onderscheidt de volgende zes vormen van energy-overdracht:
| Vorm | Afkorting | Voorbeelden | Mogelijke gevolgen |
| Elektrische energie | ES | Energie vanaf geleidende delen | Pijn, fibrillatie, hartstilstand, ademstilstand, verbrande huid of interne organen |
| Thermische energie | PS | Elektrische ontbranding, verspreiden van vuur | Door elektriciteit veroorzaakte brand die leidt tot brandwonden of schade aan eigendommen |
| Chemische energie | - | Elektrolyt, giftige stoffen | Schade aan huid of orgaan of vergiftiging |
| Kinetische energie | MS | Bewegende delen of bewegen langs apparatuur | Schuur-, snij en/of steekwonden, kneuzingen, verdrukking, amputatie, verlies van ledematen, oog en/of oor |
| Thermische energie | TS | Hete aanraakbare delen | Brandwonden |
| Stralingsenergie | RS | Elektromagnetische en/of optische straling, geluid. | Verlies van zicht of gehoor, brandwonden |
Gevaren
Zijn er geen gevaren dan hoeven deze ook niet afgeschermd te worden. Andersom, zijn er wel gevaren uit de risicobeoordeling naar voren gekomen dan dienen afdoende maatregelen, ten aanzien dit gevaar, te worden genomen. Deze maatregelen, ter beveiliging of in de Engelse norm “Safeguard”, onderscheiden drie groepen:
- Bekwame personen (skilled persons)
- Geïnstrueerde personen (instructed persons)
- Overige personen (Ordinary persons)
Onder deze laatste categorie moet ook rekening gehouden worden met de aanwezigheid van minderjarigen.
Ten aanzien van de energieniveaus wordt het onderscheid gemaakt in drie klassen:
- Klasse 1: Veilig aanraakbaar en niet of net waarneembaar
- Klasse 2: Waarneembaar tot pijnlijk
- Klasse 3: Pijnlijk tot schadelijk
Weet men onvoldoende (of niets) over het energieniveau of de contactpersoon, dan gaat de EN-IEC 62368-1 altijd uit van de hoogste gevarenklasse met bijbehorende beveiligingen. Het is dus belangrijk om randvoorwaarden (voor bijvoorbeeld aan te sluiten apparatuur) goed te definiëren.
Beveiliging
De norm kent drie niveaus van beveiliging: Basis (basic), aanvullend (supplementary) en Versterkt (re-inforced).
Het basisniveau beveiliging leidt tot een veilige situatie onder normale en abnormale gebruikscondities. De aanvullende niveaubeveiliging leidt tot een veilige situatie bij het optreden van een enkelfoutconditie waaronder begrepen het falen van het basisniveau beveiliging.
Samen met de groepen personen leiden deze klassen tot de mate van beveiliging die toegepast dient te worden.
Samengevat dient achtereenvolgens de identificatie en weging van potentiele gevaren (de energiebron), de identificatie en transportroute (energieoverdracht) en de identificatie van de “contactpersoon” plaats te vinden.
Extra werk
Ten aanzien van de EN-IEC60950-1 dient er dus nogal wat aanvullend onderzoek te worden uitgevoerd. De energiebronnen moeten worden geïdentificeerd en gekwantificeerd. Hiervoor moet een energiebrondiagram worden opgesteld.
Daarna moeten de vereiste beveiligingen worden geïdentificeerd en geverifieerd. Hierna dienen de juiste (eind) gebruikers te worden geïdentificeerd waarna de identificatie van de mogelijke situaties die op kunnen treden (abnormale en enkelfout condities). Deze stappen moeten per mogelijk gevaar dat op kan treden worden doorlopen.
Meer informatie?
We kunnen ons voorstellen dat deze nieuwe norm met een totaal nieuwe aanpak niet direct duidelijk is. Heeft u vragen over de norm of hoe deze toegepast moet worden op uw specifieke apparaat? Aarzel dan niet en neem contact met ons op. Dit kan telefonisch 0348 430 979 of via e-mail info@dare.nl. Onze ervaren engineers zijn u graag van dienst.
https://www.dare.nl/learning-centre/edutorials/productveiligheid/de-en-iec-62368-opvolger-van-de-en-iec-60950-1-en-en-iec-60065?items_id=666