CE-markering voor schakel- en besturingskasten
Er bestaat nogal wat onduidelijkheid over de vraag of schakel- en besturingskasten onder het regiem van de CE-markering vallen. Zijn er normen en richtlijnen van toepassing en zo ja, welke dan wel en welke dan niet en wat is de rationale hierachter?
Hieronder een uiteenzetting van de problematiek waarmee veel kastenbouwers worstelen.
Om maar met de deur in huis te vallen: er kan geen CE-markering worden aangebracht op basis van de EMC- of Machinerichtlijn. Echter wel op basis van de Laagspanningsrichtlijn. Hoe komen we daarbij?
Voor het aanbrengen van de CE-markering dient er tenminste één richtlijn die onder de CE-markering valt van toepassing te zijn. We spreken overigens duidelijk over het aanbrengen van de CE-markering, want met de term “CE-markering” wordt immers alleen het label met de bekende CE bedoeld en niet de conformiteitsbeoordeling zelf.
De toelichting op de EMC-richtlijn is vanzelfsprekend alleen op deze richtlijn van toepassing. Ook de Blue Guide geeft geen uitsluitsel. Deze geeft in essentie aan dat de definitie van een “product” per richtlijn verschilt.
Eerst wordt de EMC-richtlijn bekeken. Deze richtlijn maakt onderscheid tussen apparaten en vaste installaties. In verreweg de meeste gevallen zal een schakelkast voor een machine aan de definitie voor een vaste installatie voldoen.
Dit houdt in dat de schakelkast aan de essentiële eisen van de EMC-richtlijn moet voldoen, maar omdat deze niet vrij binnen de Europese Economische Ruimte (EER) op de markt zal worden gebracht, is er vanuit deze richtlijn geen noodzaak tot het aanbrengen van de CE-markering en het opstellen van een EG-verklaring van overeenstemming. De schakelkast, dit mag als onderdeel van de gehele machine, moet dus wel aan de essentiële eisen van de EMC-richtlijn voldoen.
De machinerichtlijn is niet van toepassing, omdat een separate schakelkast niet aan de definitie van deze richtlijn voldoet. Er bevinden zich namelijk meestal geen bewegende onderdelen met een intrinsiek functie in een reguliere schakelkast.
Nu is vastgesteld dat de CE-markering niet kan worden aangebracht op basis van de EMC- of de Machinerichtlijn. Blijft alleen de Laagspanningsrichtlijn over.
Om hierover duidelijkheid te verkrijgen, kijken we naar de definitie van de Laagspanningsrichtlijn. De 2014/35/EU bepaald in artikel 1 het onderwerp en toepassingsgebied:
Deze richtlijn heeft tot doel te waarborgen dat elektrisch materiaal op de markt aan de eisen voldoet die een hoog niveau van bescherming van de gezondheid en veiligheid van personen en van huisdieren en goederen bieden, zonder dat afbreuk wordt gedaan aan de werking van de interne markt.
Deze richtlijn is van toepassing op elektrisch materiaal bestemd voor een nominale wisselspanning tussen 50 V en 1 000 V en een nominale gelijkspanning tussen 75 V en 1 500 V, met uitzondering van het materiaal en de verschijnselen opgenomen in bijlage II.
Een besturingskast ís elektrisch materiaal en Bijlage II sluit besturingskasten niet uit, ergo besturingskasten met een spanning
tussen de 50 en 1 000 V vallen onder deze richtlijn en moeten op basis daarvan de CE-markering dragen.
Dus ondubbelzinnig samengevat: Ja, er moet een CE-markering worden aangebracht en een EU-verklaring van overeenstemming te worden opgesteld en wel op basis van de LVD. Daarnaast moet de schakelkast aan de essentiële eisen van de EMC-richtlijn voldoen.
Er dient dus een conformiteitsbeoordeling op basis van deze richtlijn uitgevoerd te worden. Is deze positief, dan moet een EU-conformiteitsverklaring worden opgesteld en ondertekend en de CE-markering moet worden aangebracht. De Laagspanningsrichtlijn kent in tegenstelling tot de Machinerichtlijn echter geen eis dat de conformiteitverklaring wordt meegeleverd.
De van toepassing zijnde hoofdnormen zijn de EN-IEC 60204-1 en de EN-IEC61439-1. Deze normen zijn zowel onder de Machinerichtlijn als onder de Laagspanningsrichtlijn geharmoniseerd. Helaas sluiten ze, met name op het gebied van aarding, niet altijd goed op elkaar aan.